судалгааны бүтээл

Монгол дархчуул 19-р зууны эцсээс уламжлалт төмөрлөгийн зүйлсийг сонирхож, төмрийн урлалыг эрхлэх болжээ.

Монгол улс, тэр дундаа боловсролын салбар КОВИД-19 цар тахлын нөхцөл байдлыг дэлхийн бусад улс орнуудын нэгэн адил богино хугацаанд цаг алдалгүй шинжлэн судалж, баримт нотолгоонд суурилсан оновчтой шийдвэр гаргахад онцгойлон анхаарч буй цаг үед НҮБ-ын Хүүхдийн Сан, Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны захиалгаар “Хүүхдийн нийгэм-сэтгэл зүйн асуудал, эрсдлийг илрүүлэх судалгаа”-г хийсэн.

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухаан, нийгмийн сайн сайхны төлөө шинжлэх ухааны хамтын ажиллагаа, мэдээлэл солилцоог нэмэгдүүлдэг.

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухааны олон хэл дээрх мэдлэгийг хүн бүрт нээлттэй, хүртээмжтэй, дахин ашиглах боломжтой болгодог.

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухааны мэдлэгийг бий болгох, үнэлэх болон харилцаа холбооны үйл явцыг уламжлалт шинжлэх ухааны нийгэмлэгээс гадна нийгмийн оролцогчдод нээж өгдөг.

Эцэг эхчүүдийн хүүхдэдээ ном уншиж өгдөг байдал болон номонд дуртай байдал

Эцэг эх, асран хамгаалагчид, цэцэрлэгийн багш, менежерүүдийн хүүхдэд ном уншиж өгөхийн ач холбогдлын талаарх мэдлэг, ойлголт

Хүүхдийн номын хүртээмжтэй байдал болон сургуулийн өмнөх насны хүүхдэд ном уншиж өгөхийг дэмжсэн бодлогын орчин

Хүүхдийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаатай холбоотой сайн туршлага, нийтлэг сорилтууд

Энэхүү зураглал, судалгааны ажлын зорилго нь хүүхдийн оролцооны өнөөгийн байдал, хууль эрх зүйн орчин, хүүхдийн оролцоог хангахад оролцогч талууд, тэдний үүрэг оролцоо, энэ чиглэлээр ажиллаж байгаа засгийн газрын бүтэц, удирдлага, зохион байгуулалт, хүүхдийн оролцооны нөхцөл байдлыг үнэлэх, зураглалыг гаргах, зөвлөмж боловсруулахад оршино. Энэхүү зорилгын хүрээнд дараах зорилтуудыг дэвшүүлсэн. Үүнд:

- Хүүхдийн оролцох, үзэл бодлоо илэрхийлэх хэмээх ухагдахууны үндсэн ойлголт, тодорхойлолт, олон улсын болон дотоодын хууль эрх зүйн орчныг судлах

- Хүүхдийн оролцоог хангахад оролцогч талууд, тэдний үүрэг оролцоог тодорхойлох

- Хүүхдийн оролцох эрхийг хангах чиглэлээр ажиллаж байгаа бүтэц тогтолцоо, удирдлага, зохион байгуулалтыг тодорхойлох

- Хүүхдийн амьдралын бүхий л орчинд хүүхдийн оролцооны өнөөгийн нөхцөл байдлыг үнэлэх

- Хүүхдийн оролцооны системийн зураглалыг гаргах, оролцох эрхийг хангах зөвлөмж боловсруулах

Хичээлээс гадуурх сонгон, секц дугуйлангийн үйл ажиллагааны цар хүрээг тогтоох, хүүхдэд чиглэсэн сургалт, хөгжүүлэх ажлын нэр төрлийг нэмэгдүүлэх, чанар хүртээмжийг сайжруулах, материаллаг баазыг бэхжүүлэх, хүүхдийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн хөгжлийн үйлчилгээний нэр төрлийг тодорхойлох, цаашид авч хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаанд 9 тусгахад энэхүү судалгааны ажлын зорилго оршино.

Хүүхдийн зуслангийн өнөөгийн байдал

Хүүхдийн зуслангийн хөгжлийн хөтөлбөр, хөгжлийн орчин

Зусланд амрагч хүүхдүүдийн сэтгэл ханамжийн судалгаа

2. Өдөр өнжүүлэх төвүүдийн өнөөгийн нөхцөл байдал
2.1 Өдөр өнжүүлэх төвүүдийн ерөнхий мэдээлэл
2.2 Өдөр өнжүүлэх төвүүдийн багш нарын мэдээлэл
2.3 Өдөр өнжүүлэх төвийн хүүхдүүдийн мэдээлэл
2.4 Хүүхэд хамгаалал, аюулгүй байдал Бүлэг
3. Хэрэглэгчийн үнэлгээ (эцэг, эх)
3.1 Эцэг, эхчүүдийн ерөнхий мэдээлэл
3.2 Эцэг эхчүүдийн үнэлгээ

1. Гэр бүлийн асуудалд холбогдох судалгаа
2. Хүүхдийн асуудалд холбогдох судалгаа
3. Залуучуудын асуудалд холбогдох судалгаа

• Өсвөр насны хүүхдүүдийн цахим хэрэглээ, түүнийг зөв, зохистой ашиглах талаархи мэдлэг, хандлага
• ЕБС-иас өсвөр насныханд цахим орчны зохистой хэрэглээний талаар мэдлэг олгож буй өнөөгийн байдал

• Монгол улсын шашны эрх зүйн орчин
• Сүм хийдүүдээс авсан асуулга судалгааны үр дүн
• Шавилсан болон өдрөөр ирж үйлчилгээнд хамрагддаг хүүхдүүдээс авсан ганцаарчилсан ярилцлагын үр дүн
• Хүүхдүүдийн сүм хийдийн үйл ажиллагаанд татагдаж буй шалтгаан
• Сүм хийдийн хүүхдэд чиглэсэн үйл ажиллагаанд хамрагддаг хүүхдүүдийн эрх, хамгааллын байдал
• Сүм хийдээс үзүүлж буй үйл ажиллагааны талаарх хүүхдүүдийн сэтгэл ханамжийн байдлыг үнэлэх

• Нийгмийн ажилтнуудын тоо, талбар болон салбараар
• Нийгмийн ажилтнаар ажилласан жил, салбараар, хувиар
• Хүүхэд хамгаалын үүрэг ажлын хуваарьт туссан байдал

Үнэт зүйл судлалын эцэг гэгдэх К.Клакхон, М.Рокич нарын дээрх үзэл санааг хөгжүүлэн Шварцийн өгсөн: 1) Чин хүсэл зорилго болон зан үйлийг илэрхийлж, 2| нөхцөл байдалд авталгүй, 3) зан үйл болон үйл явдлыг сонгох, үнэлж дүгнэхэд залж чиглүүлж, 4| харьцангуй ач холбогдлоороо эрэмбэлэгдэж байдаг, 5 үзэл баримтлал буюу итгэл үнэмшлийг үнэт зүйл (Ш.Шварц,1992) гэсэн тодорхойлолтыг энэхүү судалгаандаа ажлын тулгуур ойлголт болголоо.

Орон нутгийн статистикийн болон хөгжлийн бодлого хариуцсан мэргэжилтнүүдэд зориулав.

“ZVOTE” төслийн хүрээнд энэхүү судалгааг хийж гүйцэтгэв.

Монголын худалдаа, хөрөнгө оруулалтын замын зураглал (ХХОЗЗ) нь Монгол Улсын Засгийн газрын ивээл дор, Гадаад харилцааны яам (ГХЯ), Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим (МҮХАҮТ)-ын манлайллын хүрээнд боловсруулагдав. Түүнчлэн, төр, хувийн хэвшлийн нийгэмлэгүүдийн үнэт санал, удирдамжид тулгуурлан ХХОЗЗ-ийг боловсруулан бэлтгэв.

Энэхүү бүтээлийн шинэлэг тал нь Монгол улсын Үндэсний Төв Архивын баримтуудад тулгуурлан, Д.Сүхбаатарын намтрыг бүхэлд нь хамруулж, судалгааны ном зохиолуудыг зохих хэмжээнд ашигласнаас гадна Д.Сүхбаатар судлалыг анх удаа үечилж, цаашид авч хэрэгжүүлмээр зарим санал дэвшүүлж, түүнийг ХХ зууны Монголын ард түмний анхны хүндэт удирдагч байсан гэдгийг 5 үндэслэлээр дүгнэж, Д.Сүхбаатарын нэр хүндийг зориуд унагаах гэсэн зарим оролдлогод няцаалт өгсөн зэрэгт оршино.