Түүх, аялал, газар зүй

Орос оронд хаант засаг эцэс болсон нь 3
Болышенкууд засгийн эрхийг авсан нь 15
Зөвлөлүүдийн ялалт 26
Япон Хяралыг айлгах болсон пь 37
Энэтхэг орон дайны үеэр 46

ГАРЧИГ

Европ Дорнод Азийг эзэлж эхэлсэн нь 3
Хятад орон энх амгалан цэцэглэн хөгжиж байсан үе 7
Япон хаалгаа хаасан нь 13
Европ дахины самуун үе 19
Сэргэн мандалт 24
Протестантуудын бослого, тариачны дайн 30

Залуучуудад зориулан түүхийг энгийн, ойлгомжтой тайлбарлаж шоронгоос охиндоо бичсэн захидлууд.

АГУУЛГА
Төрсөн өдөрт зориулсан захидал - 35
Шинэ жилийн бэлэг - 40
Түүхийн сургамж - 43
Инкилаб Зиндабад - 46
Ази ба Европ - 49
Эртний соёл иргэншил ба бидний өв уламжлал - 51
Эллинүүд - 55
Грекийн хот - улс - 58
Өрнөд Азид байсан эзэнт гүрнүүд - 61
Хуучин уламжлалын балаг - 65
Эртний Энэтхэгийн тосгон-улс - 69
Хятад орон нэгэн мянган жилийн хугацаанд - 74
Өнгөрсний дуудлага - 77
Баялаг хэнд очиж байв аа - 81
Христосоос мэндлэхээс өмнөх зургаа дахь зуун ба шашин - 86
Перс ба Грекийн - 92
Эртний Грекүүдийн сүр хүчин - 98
Нэрт байлдан дагуулагч сэхүүн зант - 102
Чандрагупт Маурья ба "Артхашастра" - 105
Гурван сар! - 111
Аравийн тэнгис - 118
Тойм - 122
Бурхны ивээлт Ашуг хаан - 124
Ашугийн үеийн дэлхий дахин - 130
Цин, Хан улсын үеийн - 133
Ром Карфагений эсрэг - 137
Ромын бүгд найрамдах улс эзэнт гүрэн болсон нь - 142
Өмнөд Энэтхэг Умардаасаа давамгайлах болов - 147
Хил залгасан Кушаны эзэнт улс - 152
Иисус ба Христосоос - 156
Ромын эзэнт гүрэн - 162
Ромын эзэнт гүрэн бутарч хоосон нэр болон хувирсан нь - 167

1941-1945 оны хооронд өрнөсөн Дэлхийн II дайнд Зөвлөлт холбоот улс нацист Германтай байлдан ялсны ойг жил бүрийн тавдугаар сарын 9-ний өдөр ОХУ ёслол төгөлдөр тэмдэглэдэг бөгөөд энэ жил ялалтын 74 жилийн ой нь болж байна.

Харин энэ дайны үйл явцад монголчууд хэрхэн оролцсон болоод тухайн үедээ ЗХУ ялалт байгуулахад монголчуудын дэмжлэг чухам юу байсан талаарх мэдээллийг Шинжлэх ухааны академийн (ШУА)-ийн Түүх археологийн хүрээлэнгийн захирал, доктор профессор С.Чулуун нарын эрдэмтэд олон жилийн турш эрэн хайж ОХУ, Монгол Улсын архивуудад буй түүхийн баримт, тушаал шийдвэр, захидал харилцаа, гэрэл зураг, дүрс бичлэг, тухайн үед хэвлэгдэж байсан сонин хэвлэл, уран зураг, захидал зэрэг холбогдох бүхий л түүхийн материалыг цуглуулж, эмхэтгэсэн байдаг юм.

Эдгээр түүхийн баримт, материалуудыг доктор профессор С.Чулуун редакторлан эрдэмтэн, түүхчдийн хамт эмхэтгэж Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам, Шинжлэх ухааны академийн Түүх, археологийн хүрээлэнтэй хамтран 2015 онд “МОНГОЛЫН АРД ТҮМЭН: Бүхнийг фронтод, бүгдийг ялалтын төлөө” нэртэйгээр гаргасан юм.

Соёлын өвийн анхдугаар зөвлөгөөнд зориулан гаргаж буй энэхүү “Соёлын өвийн мэдээлэл-2018" эмхэтгэлд Соёлын өвийн Улсын нэгдсэн бүртгэл, мэдээллийн санд бүртгэлтэй Соёлын биет болон биет бус өвийн хууль тогтоомжийн нэр, тодорхойлолт, тоон үзүүлэлт, үнэ цэнэ, зэрэглэл, төрөл зүйл, байршлын мэдээллийг орууллаа.

Юан улсын судар-г эмхэтгэх ажлыг удирдан байсан Сунь Лянь, Ван Вэй нар Юан улсын сүүлч Мин улсын эхэн үед амьдарч байжээ.

Эх түүхээ судалж буй хүмүүст зориулж Ц.Дамдинсүрэн энэхүү номыг орчуулжээ.

Ц. Дамдинсүрэн Та гүнжийн сүмийг үзээд ир, түүх дурсгалын чухал газар байгаа юм бол хамгаалж, хадгалах хэрэгтэй гэв.

Чингис хаан - Дэлхийг эзэгнэгчийн түүх номын зохиогч Ata Malik Juvayni нь 1226-1286 онд амьдарч байсан Перс түүхч юм. Тэрээр Монголын нийслэл Хархорумд хоёр ч удаа зочилж байсан гэдэг.

1722 онд Англи хэлээр Лондонд хэвлэгдсэн "Аугаа их Чингис хааны түүх" номын англи хэл дээрх хувилбарыг онлайнаар унших боломжтой боллоо.

Монголоор хэвлэгдсэн хувилбарыг https://www.facebook.com/saruul.erdene.9 асуугаад авч болно.

Энэхүү бүтээлийн шинэлэг тал нь Монгол улсын Үндэсний Төв Архивын баримтуудад тулгуурлан, Д.Сүхбаатарын намтрыг бүхэлд нь хамруулж, судалгааны ном зохиолуудыг зохих хэмжээнд ашигласнаас гадна Д.Сүхбаатар судлалыг анх удаа үечилж, цаашид авч хэрэгжүүлмээр зарим санал дэвшүүлж, түүнийг ХХ зууны Монголын ард түмний анхны хүндэт удирдагч байсан гэдгийг 5 үндэслэлээр дүгнэж, Д.Сүхбаатарын нэр хүндийг зориуд унагаах гэсэн зарим оролдлогод няцаалт өгсөн зэрэгт оршино.

МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТОГТООЛ
1995 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдөр
Дугаар 241
Түүх, соёлын хосгүй үнэт дурсгалт зүйлийн жагсаалт батлах тухай

"Гоожин" хэмээх нэрээр Монголчууд дунд алдаршсан С.А.Козин "Юань чао биши”("Сокровенное сказание) хэмээх номыг 1941 онд хэвлүүлжээ. Түүнийг монголчилбол “Нууц өгүүлэл. Юань төрийн нууц түүх” болно. 1947 онд Ц.Дамдинсүрэн уг бүтээлийг “Монголын нууц товчоо” нэрээр, хэвлүүлжээ.

Нэн эртнээс 12-р зууны дунд үе

12-14 -р зууны дунд үе

Монголын ард түмний эрх чөлөө, тусгаар тогтнол, ардын хувьсгалын ялалтын төлөө тэмцэгчдийн тэргүүн эгнээнд оролцон амь хайргүй зүтгэж мартагдашгүй түүхэн гавьяа байгуулсан ардын баатар Д.Нанзадын мэндэлсэний 75 жилийн ойд зориулан уг эмхтгэлийг хэвлэлд бэлтгэсэн байна. “Нанзад баатар” номоо ард иргэдэд уншуулж, сурталчлан таниулах зорилгоор манай номын сангаас Ардын хувьсгалын 100 жил, Өмнөговь аймаг байгуулагдсаны 90 жилийн ойд зориулан цахим ном болгон уншигч та бүхэндээ хүргэж байна.

Өмнөговь аймгийн түүхт 90 жилийн ойг тохиолдуулан аймгийн түүхийг өгүүлэх номуудыг эрхэм уншигчдыг цахимаар унших боломжийг олгож байгаа билээ.

gučin ǰirgugatu tayilburi toli

Rasi, Danjan, Arbidqu, Abida, Sengge, Arana Sengge, Batu-Vchir, Misig, Purbu

Ulaanbaatar : Shinzhlėkh ukhaan, dėėd bolovsrolyn khurėėlėngiĭn ėrdėm shinzhilgėėniĭ khėvlėliĭn gazar