эрдэм шинжилгээ

Эмхтгэсэн:

З. Отгон

С.Цолмон

gučin ǰirgugatu tayilburi toli

Rasi, Danjan, Arbidqu, Abida, Sengge, Arana Sengge, Batu-Vchir, Misig, Purbu

Ulaanbaatar : Shinzhlėkh ukhaan, dėėd bolovsrolyn khurėėlėngiĭn ėrdėm shinzhilgėėniĭ khėvlėliĭn gazar

Монгол бичиг

Боть 1: https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nyp.33433081857926&view=1up&seq=10&skin=2021

Боть 2: https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nyp.33433081857926&view=1up&seq=10&skin=2021

Боть 3: https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015039548212&view=1up&seq=6&skin=2021

Шиньжаны буюу Зүүнгарын Ойрад Монгол

ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн эрдмийн зөвлөлийн баталснаар хэвлэв
Энэ тольд нутгийн аялгууны толгой үгийг догол мөрөөс латин галиг том үсгээр бичнэ.

Үнэт зүйл судлалын эцэг гэгдэх К.Клакхон, М.Рокич нарын дээрх үзэл санааг хөгжүүлэн Шварцийн өгсөн: 1) Чин хүсэл зорилго болон зан үйлийг илэрхийлж, 2| нөхцөл байдалд авталгүй, 3) зан үйл болон үйл явдлыг сонгох, үнэлж дүгнэхэд залж чиглүүлж, 4| харьцангуй ач холбогдлоороо эрэмбэлэгдэж байдаг, 5 үзэл баримтлал буюу итгэл үнэмшлийг үнэт зүйл (Ш.Шварц,1992) гэсэн тодорхойлолтыг энэхүү судалгаандаа ажлын тулгуур ойлголт болголоо.

Говьд мод тарих хөдөлгөөн, ажлууд ихээр өрнөж байгаа энэ цаг үед
нутгийн эрдэмтдийн хийсэн судалгаанд тулгуурлан говийн
ургамлыг тарималжуулах арга технологи бүхий уг товхимолыг
сан хөмрөгөөө онцлон цахим хэлбэрт оруулан уншигч олондоо хүргэж байна.
П.Адъяа
1. Тэжээлийн ач холбогдолтой сөөг, сөөгөнцөр ургамлын
үр цуглуулах үржүүлэх зөвлөмж..........................4 2.
Тогторгоно-цөлийн бэлчээр сайжруулах гол ургамал...........................8 3.
Говийн бусийн бэлчээрийг сайжруулах, элс тогтоох шангийн арга......................12
Н.Хишгээ
4. Говийн хар будааг малын тэжээлд тариалах технологи.......19
5. Жигд модыг үр, тарьцаар ургуулах агро зөвлөмж.........................24
6. Бүйлсийг тариалах арга.................................30
Т.Уламбаяр
7. Хайлаасыг тариалах арга..............32

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухаан, нийгмийн сайн сайхны төлөө шинжлэх ухааны хамтын ажиллагаа, мэдээлэл солилцоог нэмэгдүүлдэг.

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухааны олон хэл дээрх мэдлэгийг хүн бүрт нээлттэй, хүртээмжтэй, дахин ашиглах боломжтой болгодог.

Нээлттэй шинжлэх ухаан нь шинжлэх ухааны мэдлэгийг бий болгох, үнэлэх болон харилцаа холбооны үйл явцыг уламжлалт шинжлэх ухааны нийгэмлэгээс гадна нийгмийн оролцогчдод нээж өгдөг.

О.Жамьян гүний туурвисан энэхүү зохиол нь нийт гарчиг нүүрийн хамт 20 нүүр, таваас зургаан мөрөөр бичсэн, бийрийн бичмэл эх. 1926 онд Ардыг гэгээрүүлэх яамнаас эрхлэн хэвлүүлжээ.
Зохиолын агуулга: Тус зохиол нь “монголын цагаан толгойн нэг зуун үсэг” гэдэг нь алин болохыг тоочиж, түүний дээр “хойно нэмсэн уг үсгийн дотроос олонтаа хэрэглэдэг хэдэн үсэг”-ийг нэмж бичсэнээр эхэлнэ.

Эрхэлсэн: Доктор Э.Пүрэвжав
Монгол бичгээс хөрвүүлж галигласан: Э.Оюунтунгалаг, М.Очирцэнд
Тайлбар зүүлт хийсэн: Э.Пүрэвжав, Б.Лхагважав

МОНГОЛ БИЧГЭЭС ГАЛИГЛАЖ, ХӨРВҮҮЛСЭН: П.ТӨРБОЛД
ХЯНАСАН: Б.СУВД

Энэхүү зохиолыг Онходын Жамьян гүн аргын тооллын 1927 он буюу билгийн тооллын улаагчин туулай жилийн намрын тэргүүн сард Мүгдэн хотын Зүүн монголын бичгийн хороонд хэвлэсэн байна. Үүнийг нь 1959 оны долоодугаар сар, 1983 оны арван хоёр сард Хөх хотод хоёр удаа хэвлэжээ.
Зохиолын агуулга: Жамьян гүн зохиолынхоо эхэнд, анх монгол үсгийн зохиогдсон тухай сурвалжийн мэдээг оруулж, дараа нь эртнээс бичиж журам болсон хэдэн үсэг “ха, лх, жа, за” үсгүүдийг жишээлэн тайлбарлажээ. Ингээд бусад зохиолуудын адил эр хэмээх чанга, эм хэмээх хөндий, эрс хэмээх саармаг гурвын ялгалыг эгшгээр амилуулан үзүүлжээ.

Зохиолын төгсгөлийн үгэнд “Монгол үсэг сурах бага хөвгүүдийн сурлагыг удирдах мөрийн бичиг” хэмээсэн буй

МОНГОЛ БИЧГЭЭС ГАЛИГЛАЖ, ХӨРВҮҮЛСЭН: П.ТӨРБОЛД
ХЯНАСАН: Б.СУВД
Жамьян гүний зохиосон энэхүү бүтээл нь хорголжин үсгийн 32 тал хэмжээтэй, нэг нүүрт 6-7 мөрөөр бичсэн зохиол. 1927 онд зохион, хорин мянган хувь хэвлэн тархаажээ.
Зохиолын агуулга: Тус зохиолын эхэнд “монголын анхны зохиосон нэг зуун үсэг” хэмээн цагаан толгойн долоон эгшиг болон гийгүүлэгч үсгүүдийн эгшгээр амилсан хэлбэр, мөн “хойно нэмсэн хэдэн үсэг”-ийг тоочин бичжээ. Дараа нь эр хэмээх чанга, эм хэмээх хөндий, эрс хэмээх саармаг гурван ялгал, ийн ялгахын учрыг тайлбарлаж, мөн эгшиг үсэг, амьтай үсэг, амьгүй үсгийн учир, дэвсгэр 11 үсэг, инхлэг, агшлага, эгшлэг хэмээхийн учрыг өгүүлжээ.

МОНГОЛ БИЧГЭЭС ГАЛИГЛАЖ, ХӨРВҮҮЛСЭН: П.ТӨРБОЛД
ХЯНАСАН: Б.СУВД
Энэхүү цагаан толгой нь нийт 33 тал, нэг талд 6-8 мөрөөр бичсэн хорголжин барын зохиол. Жамьян гүн 1928 онд өөрийн урьд зохиосон бүтээлүүдээсээ шүүрдэн найруулж, гучин мянган хувь тархаасан зохиол ажээ.
Жамьян гүн энэхүү цагаан толгойнхоо эхэнд “монголын анхны зохиосон нэг зуун үсэг” болон “хойно нэмсэн” олон үсгийг тоочиж, эр хэмээх чанга, эм хэмээх хөндий, эрс хэмээх саармаг гурвын ялгал, хэрхэн хэрэглэх ёсыг бичжээ.