Цэцэн бүсгүйн үлгэр – Монгол ардын үлгэр

Эрт урьд цагт их цэцэн ухаантай бүсгүй байж гэнэ.Тэр жилийн нэг баян хүний тэнэг хүүтэй толгой холбосон юм байжээ.
– Танай нөхөр хаачсан юм бэ? гэж асуужээ
– Мэдэхүгй, хойгуур гараад ийшээ л явсан гэж хэлж г энэ.
-За нөхрөө ирэхээр : << Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад,усаар ул хийгээд цаасаар цахиур хийгээд шарж идэв.Түүнийг олж ав >гэж намайг хэлүүлж байна гээрэй.Би маргааш өглөө ирж энэ үгнийхээ тайлбарыг сонсоно.Маргааш ирэхэд энэ үгийг тайлбарлаж эс чадвал би чамайг өөрийн эхнэр болгон авна гэж хэлээд явчихжээ.Удалгүй цэцэн бүсгүйн нөхөр ирж гэнэ.Тэгэхээр бүсгүй хэлжээ :

– Энэ орны хаан ирэв.< Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад ,усаар ул хийгээд цаасаар цахиур хийгээд шарж идэв.Түүнийг олж ав> гэж чамд хэлүүллээ.Эс олж тайлбал намайг авч өөрийн эхнэрээ болгоно гэнэ гэв.Тэр залуу угийн тэнэг мангуу учир юу л үл мэднэ.Өөрөө ч эрээд олсонгүй .Эцэст нь айл амьтнаас асууж гэнэ.Гэвч хэн ч түүнийг мэдсэнгүй гэнэ.Аргаа бараад :
– Одоо яана гэж эхнэрээсээ асуужээ.
– За яах вэ? Чи явдаг замаараа ан авандаа явж гэнэ.Цэцэн бүсгүйн гэртээ байж байтал их анир гарч олон жууз тэрэгтэй хүмүүс дагуулсаар хаан ч ирж гэнэ. Ирээд :
-Бүсгүй чи гэртээ байна уу ? гэж гэнэ.
-Байна гэж гэнэ.
-Танай нөхөр байна уу л гэж гэнэ.
-Байхгүй л гэж гэнэ

Эрт урьд цагт их цэцэн ухаантай бүсгүй байж гэнэ.Тэр жилийн нэг баян хүний тэнэг хүүтэй толгой холбосон юм байжээ.
– Танай нөхөр хаачсан юм бэ? гэж асуужээ
– Мэдэхүгй, хойгуур гараад ийшээ л явсан гэж хэлж г энэ.
-За нөхрөө ирэхээр : << Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад,усаар ул хийгээд цаасаар цахиур хийгээд шарж идэв.Түүнийг олж ав >гэж намайг хэлүүлж байна гээрэй.Би маргааш өглөө ирж энэ үгнийхээ тайлбарыг сонсоно.Маргааш ирэхэд энэ үгийг тайлбарлаж эс чадвал би чамайг өөрийн эхнэр болгон авна гэж хэлээд явчихжээ.Удалгүй цэцэн бүсгүйн нөхөр ирж гэнэ.Тэгэхээр бүсгүй хэлжээ :
– Энэ орны хаан ирэв.< Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад ,усаар ул хийгээд цаасаар цахиур хийгээд шарж идэв.Түүнийг олж ав> гэж чамд хэлүүллээ.Эс олж тайлбал намайг авч өөрийн эхнэрээ болгоно гэнэ гэв.Тэр залуу угийн тэнэг мангуу учир юу л үл мэднэ.Өөрөө ч эрээд олсонгүй .Эцэст нь айл амьтнаас асууж гэнэ.Гэвч хэн ч түүнийг мэдсэнгүй гэнэ.Аргаа бараад :
– Одоо яана гэж эхнэрээсээ асуужээ.
– За яах вэ? Чи явдаг замаараа ан авандаа явж гэнэ.Цэцэн бүсгүйн гэртээ байж байтал их анир гарч олон жууз тэрэгтэй хүмүүс дагуулсаар хаан ч ирж гэнэ. Ирээд :
-Бүсгүй чи гэртээ байна уу ? гэж гэнэ.
-Байна гэж гэнэ.
-Танай нөхөр байна уу л гэж гэнэ.
-Байхгүй л гэж гэнэ