ӨРГӨӨ
Нэгэн тариачин эр шавар ваар авч яваад түүнийгээ гээчихэж гэнэ. Гэтэл нэгэн ялаа нисэн ирээд:
- Энэ хэний өргөө юм бэ? Энэ өргөөнд ямар амьтан сууж байна вэ? гэж асууж гэнэ. Гэтэл хариу дуугарсангүй.
Вааран дотор ямар ч амьтан байсангүй. Тэгэхлээр дүнгэнүүр ялаа маань вааран дотор нисэн ороод тэнд амьдран суух болж гэнэ.
Гэтэл жонгинуур шумуул нисэн ирж гэнэ. Тэгээд мань шумуул:
- Энэ өргөө хэнийх вэ? Энэ өргөөнд ямар амьтан амьдарч байна? гэж асууж гэнэ. Гэтэл.
- Би дүнгэнүүр ялаа байна. Харин чи хэн бэ? гэж ялаа асууж гэнэ.
- Би жонгинуур шумуул гэгч байна гэжээ.
Ялаа:
- Наашаа ороод ир л дээ. Хамт амьдарья гэжээ.
Ингээд ялаа, шумуул хоёр хамт амьдрах болж гэнэ.
Гэтэл удалгүй мэрэгч хулгана хүрч ирээд:
- Энэ хэний өргөө вэ? Энэ өргөөнд хэн амьдарч байиа вэ? ч гэж асуужээ.
- Дүнгэнүүр ялаа.
- Би жонгинуур шумуул байна. Чи өөрөө хэн гэгч вэ? гэж асуужээ.
- Би мэрэгч хулгана байна гэхэд
- Манайд ороод ир л дээ гэжээ. Ингээд гурвуулаа амьдрах болж гэнэ.
Гэтэл орилоо мэлхий дэвхэрч ирээд:
- Энэ хэний сууц вэ? Энэ өргөөнд хэн амьдарч байна вэ? гэж асуужээ.
- Би дүнгэнүүр ялаа,
- Би жонгинуур шумуул,
- Би мэрэгч хулгана байна. Харин өөрөө хэн бэ? гэж асуужээ.
- Би наргианч мэлхий байна гэжээ.
- Манайд ороод ир л дээ гэж гэнэ. Ингээд дөрвүүлээ амьдрах болжээ.
Гэтэл дэлдэн туулай дэгдэн ирээд.
- Энэ хэний сууц юм бэ? Энэ өргөөнд хэн амьдардаг юм бэ? гэж асуужээ.
- Би дүнгэнүүр ялаа,
- Би жонгинуур шумуул,
- Би мэрэгч хулгана,
- Би наргианч мэлхий байна. Харин өөрөө хэн бэ? гэж гэнэ.
- Би дэрс бутан дунд дэгдэн харайдаг майга туулай байна! гэжээ.
- Манайд ороод ир л дээ! гэж гэнэ.
Ингээд тавуулаа амьдрах болжээ. Гэтэл дэргэд нь үнэг гүйж ирээд:
- Энэ хэний сууц юм бэ? Энэ өргөөнд хэн амьдарч байна вэ? гэж асуужээ.
- Би дүнгэнүүр ялаа,
- Би жонгинуур шумуул,
- Би мэрэгч хулгана,
- Би наргианч мэлхий,
- Би майга туулай байна. Харин өөрөө хэн бэ? гэж гэнэ.
- Би уулын улаан үнэг байна гэжээ.
- Манайд ороод ир л дээ гэж гэнэ. Ингээд зургуулаа амьдрах бол-жээ.
Гэтэл тэдэн дээр хөх чоно ирээд:
- Энэ хэний сууц юм бэ? Энэ өргөөнд хэн амьдарч байна вэ? гэж асуужээ.
- Би дүнгэнүүр ялаа,
- Би жонгинуур шумуул,
- Би мэрэгч хулгана,
- Би наргианч мэлхий,
- Би майга туулай,
- Би улаан үнэг байна. Харин өөрөө хэн бэ? гэж асуужээ.
- Би бутны цаанаас булаан шүүрдэг чоно байна гэжээ.
- Манайд ороод ир л дээ гэж гэнэ. Ингээд тэд долуулаа уйдаж гунихыг мэдэхгүй амьдрах болжээ.
Гэтэл хөвчийн хүрэн баавгай хүрч ирээд ваарыг нь тогшиж
- Энэ хэний сууц юм бэ? Энэ өргөөнд хэн амьдарч байна вэ? гэж асууж гэнэ.
- Би дүнгэнүүр ялаа,
- Би жонгинуур шумуул,
- Би мэрэгч хулгана,
- Би наргианч мэлхий,
- Би майга туулай,
- Би уулын улаан үнэг,
- Би бутны цаанаас булаан шүүрдэг чоно байна. Харин өөрөө хэн бэ? гэж гэнэ.
- Би та нарын захирагч байна гэжээ.
Тэгээд баавгай вааран дээр лаг хийтэл суутал шавар ваар хага үсэрч гэнэ. Дотор нь байсан бүх амьтад айн сандарч тал бүртээ таржээ.